مطالعه جامعه شناختی پایبندی به هنجارهای اجتماعی و عوامل مرتبط با آن در میان ساکنین و گردشگران شهرهای مازندران

هنجارها ازجمله سازه¬های مقوم نظم اجتماعی هستند که از اهمیت ویژه¬ای در مباحث جامعه¬شناختی برخوردارند که دانشمندان اجتماعی به هیچ مفهومی به اندازه ی مفهوم هنجار در تبیین رفتار انسانی استناد نمی¬کنند. ازاین روی شناخت ماهیت هنجارها و مکانیسم آن¬ها یکی از مسائل مهمی است که باید موردتوجه اندیشمندان رشته¬های مختلف علی¬الخصوص پژوهشگران اجتماعی قرار گیرد. هنجار معادل واژه¬ی لاتین نرم است و منظور از آن قانون، قاعده یا شیوه¬ای است که در کارها بدان رجوع می¬شود، واژه¬ی نرم اصطلاحاً معنی قاعده و قانونی به خود گرفته که باید هدایت و رهبری رفتار انسان را تنظیم کند. در این تحقیق این سوالات را دنبال می¬کنیم: الگوی هنجارهای اجتماعی در سواحل مازندران چه ویژگی هایی دارد؟ عوامل اجتماعی مرتبط با آن به چه میزان تبیین کننده اطاعت کنشگران از هنجارهای اجتماعی می باشد؟ در بخش هنجارهای اجتماعی به عنوان متغیر وابسته، از تئوری الستر (1989) برای تبیین بهتر مفهوم هنجار سود جسته می¬شود، و در بخش متغیر مستقل از نظریه¬¬های مختلفی سود جسته¬ایم. از لحاظ روش شناسی برای این موضوع با روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه از 600 نفر گردشگر و ساکن استان مازندران که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند، اطلاعات لازم گردآوری شد. برای اطمینان از اعتبار پرسشنامه، از اعتبار صوری و سازه¬ای و جهت بررسی روایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد از بین پنج متغیر واردشده به روش enter در مدل، چهار متغیر (روابط درون گروهی، همبستگی اجتماعی، تعهد اجتماعی و عقلانیت) با «هنجار اجتماعی» ارتباط معناداری نشان داده¬اند و تنها متغیر دلهره منزلت درون گروهی با «هنجار اجتماعی» ارتباط معناداری نداشته است. متغیرهای تعهد اجتماعی با ضرایب استاندارد شده (319/0 ضرایب استاندارد شده)، همبستگی اجتماعی (172/0 ضرایب استاندارد شده)، روابط درون گروهی (135/0 ضرایب استاندارد شده) و عقلانیت با (111/0 ضرایب استاندارد شده) به ترتیب قوی¬ترین پیش بینی کننده¬های «هنجار اجتماعی» می¬باشند؛ همچنین ضریب تعیین نزدیک به 27 درصد بدست آمده است.